İSTANBUL – Ekonomik krizin faturası çalışanlara çıkarken temmuzda minimum fiyata artırım yapılmaması bu yükü daha da ağırlaştırdı. Sendikalar, bu duruma karşı gereğince ses çıkarmamakla eleştiriliyor. Türkiye’nin en esaslı sendikal hareketlerinden olan Devrimci Personel Sendikaları Konfederasyonu (DİSK) da reaksiyonlardan nasibini alıyor. DİSK’in 1 Mayıs’taki tavrı da sol kamuoyunda hala tartışılıyor.
DİSK Genel Başkanı Arzu Çerkezoğlu’na üç ana başlıkta sorularımızı yönelttik. DİSK’in 1 Mayıs tavrından, sendika üyeliklerinin silinmesine ve yakın gelecekte DİSK’in nasıl bir program belirleyeceğine dair kelamı Çerkezoğlu’na bırakıyoruz.
‘TAKSİM’İN ÖZGÜRLEŞTİRİLMESİ DEMOKRASİ MÜCADELESİDİR’
İlk olarak 1 Mayıs sürecinden başlayalım. DİSK, Saraçhane’ye davet yaptı. DİSK’in 1 Mayıs tavrına dair de tenkitler yapıldı. Sizin isminize dair de tenkitler sunuldu. Neden Saraçhane?
Taksim’in özgürleştirilmesi problemi, birebir vakitte demokrasi çabasıdır. Bilhassa 1976’da birinci defa 1 Mayıs DİSK’in öncülüğünde kitlesel olarak kutlandı. 1977’de yaşanan katliama karşın 1978’de daha kitlesel 1 Mayıs organize edildi. 12 Eylül’den sonra hem 1 Mayıs hem de Taksim yasaklıydı. 1 Mayıs’ın özgürleştirilmesi için gayretler verdik. Bilhassa 2000’li yıllardan sonra DİSK’in yine açılmasıyla, 2004 yılında yeniden Taksim gayesiyle toplanıldı. Lakin o gün de Saraçhane’den ileri yürünememişti. 2004’deki o tavır, 2005 ve 2006’da o periyot yasaklı olan Kadıköy Meydanı’nı 1 Mayıs’a açmamıza imkan sağladı. Büyük mitingler yaptık, arkadaşlarımızı kaybettik. 2007’den itibaren tekrar Taksim maksadını koyduk. 77’nin yıl dönümüydü. Lakin yeniden Taksim’e çıkamadık. 2008’de bırakın Taksim’e çıkmayı DİSK binasından çıkamadık. Sabah DİSK’e gaz bombaları atıldı. 2009’da yeniden bütün müdahalelere karşın periyodun valisinin tabiriyle ‘makul’ sayılan kitleyle Taksim’e ulaştık. 2013’ten sonra Taksim tekrar yasaklandı. Taksim üzere güçlü bir meydanda, 1 Mayıs üzere güçlü bir günde buluşulmasından hükümet rahatsız oldu. Taksim dışında 1 Mayıs yapmayacağımızı söyledik. Şişli ve Beşiktaş’tan yürüme denemelerimiz oldu, polis müdahalesiyle karşılaştık. 2016’dan sonra Bakırköy ve Maltepe’de 1 Mayıs’ı organize ettik.
‘DİSK BEŞİKTAŞ’TAN YÜRÜYECEKTİ’
Bu yıl bilhassa Anayasa Mahkemesi kararı doğrultusunda, Taksim dışında 1 Mayıs’ı yapmayacağımızı öbür kurumlarla da paylaştık. Tüm kurumlara değerli teklifler de getirdik. Tek noktada toplandığımız vakit fiziken barikatı aşmamız mümkün olmuyor. Geçtiğimiz 1 Mayıs’ta da her kurumun kendi kitlesiyle yüzünü Taksim’e dönmesi gerektiğini söyledik. DİSK’in özetle önerisi buydu. Bu maalesef gerçekleşmedi. Biz o yüzden açıklamamızı çabucak yapmadık. Biz Beşiktaş’tan Taksim’e yürüyecektik. Dörtlü içerisinde yalnızca KESK, başka bir kol açabileceğini söyledi. Öteki kurumlar da DİSK ve KESK’in açacağı iki farklı koldan Taksim’e yürüme kararı aldıklarını söyledi. KESK, Beşiktaş’ı işaret edince, Biz de Saraçhane’yi belirledik.
Dilek Çerkezoğlu, Osman Çaklı’nın sorularını yanıtladı ‘SENDİKAYLA PARTİLERİN YÜRÜME USULÜ FARKLI OLABİLİR, 1 MAYIS’TA GÖRDÜK’
Bu tertip komitesi kararı mıydı?
Hayır. DİSK’in önerisi hem tertip komitesine hem de İstanbul’da o gün ne kadar yapı varsa onlaraydı. Farklı kollardan farklı toplanmalarla Taksim’e yürümesi gerektiğini önerdik. Bizim teklifimiz birden fazla toplanma noktası olsun tarafındaydı. Son güne kadar Beşiktaş ve Saraçhane diye iki farklı kol vardı. Son gün KESK de kararını değiştirip Saraçhane’ye geldi. Çeşitli siyasi partilerin barikatı aşmak konusunda zorlama teşebbüsleri oldu. Aşikâr bir saatte kitlemizi toplayıp, emniyetle görüştük. Barikatın açılmasını istedik. Gördük ki barikat açılmayacak tertip komitesiyle bir ortaya geldik. Ortak kararla, burada bir açıklama yapıp 1 Mayıs’ı bitirme kararı aldık. Saraçhane’ye gelecek kurumlara evvelden bunu bildirmiştik. Anayasa Mahkemesi kararı tanınmazsa orada basın açıklaması yapılacağı biliniyordu. KESK, TMMOB, TTB de bunu biliyordu.
‘GÖNÜL KIRIKLIĞINI ANLARIM’
Sosyalist kamuoyunda tenkitler oldu. Tertip komitesi kendi ortasında bir muhasebe yaptı mı?
Gönül kırıklığını anlarım. Fakat DİSK 1 Mayıs öncesinde ne dediyse onu yaptı. Şeffaf bir süreç işledi. Barikat aşılamazsa, barikata fiilen yüklenme biçiminin DİSK olarak olmayacağını söyledik. Müzakere ederek barikatın açılmasını zorlayacağımızı söyledik. KESK, TMMOB, TTB’nin de birebir kararı vardı. 1 Mayıs öncesi Saraçhane’ye geleceğini söyleyen örneğin, SOL Parti, TKP, EMEP ve TİP’e bunlar söylendi. Her etaptan dostlarımızın haberi vardı. Sendikanın tavrıyla, siyasi partinin tavrı birbirinden farklı olabilir. Biraz bundan kaynaklı, farklı değerlendirmeler oldu. Tenkitlerin hepsini anlayışla karşılıyorum.
İstek Çerkezoğlu (Solda) ‘TAKSİM GAYESİNDEN BİR MİLİM ŞAŞMADAN…’
Biz Taksim amacından bir milim şaşmadan, önümüzdeki yıl Taksim’de olmak için yeniden elimizden geleni yapacağız. Bu süreçte tutuklanan, gözaltına alınan arkadaşlarımızın tümüyle bu antidemokratik uygulamaları aşalım istiyoruz.
SENDİKALARIN İŞ KOLU BARAJ SORUNU
1 Mayıs sorununu gereğince konuştuk diye düşünüyorum. Yakın vakitte gündem olan iş kolu barajı sorunu mevcut. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, sendikaların üye sayısını açıkladı. İş kolu barajı neye hizmet ediyor?
Sendikal hakların kullanılmasına pürüzdür. Bütün her şey emekçilerin hakkını kullanmasına pürüz. Resmi sendikalaşma oranı yüzde 15. Kayıt dışını dahil ettiğimizde daha az bir tablo çıkıyor karşımıza. Bütün baskıları aşsanız da Toplu İş Sözleşmesi’ne (TİS) ulaşmanız için güçlü süreçler geçirmeniz gerekiyor. Ülke barajı, iş yeri çoğunluğu üzere TİS masası kuruluyor. TİS kapsamındaki personel sayısı yüzde 10, özel bölümde yüzde 5’lere kadar iniyor. Bu tablonun nedeni anti demokratik uygulamalar. 1980 darbesiyle başlayan bir mevzuattan bahsediyorum. DİSK olarak sendikalaşmanın önündeki pürüzlerin kaldırılmasını talep ediyoruz.
Dev Sıhhat İş, bakanlığın datalarına nazaran yüzde 0.99’da kalarak barajı geçememiş görünüyor. İtirazlarınız var, dava açtınız. Neden?
Temmuz ayında bir buçuk gün üye kayıt sistemine girilemedi. Çalışma yapılıyor denildi. Bu süreçte birçok arkadaşın sendika üyeliği silindi. Bunlardan biri de benim. 14 Temmuz’da DİSK’in Genel Başkanı olarak sendikanın üyesi görünmüyorum. Bu yetmedi, sıhhat iş kolunda emekçi sayılmayanları, emekçi olarak gösterip barajı yükselttiler. Bir diğer sıkıntı ise Yargıtay kararı var. Bakanlık ‘temmuz ayı içerisinde bilgiler açıklanır’ diyor. 31 gün var. Burada bürokrasi ne isterse ona karar veriyor. Lakin Yargıtay, istatistiklerdeki bilginin bir evvelki güne ilişkin olması gerektiğini söylüyor. Ortada büyük bir yanılgı var ve bu ortaya çıktı. Bakanlığa resmi bir yazı da yazdık. Sorunun düzeltilmesini bekliyoruz.
En yüksek yargı organının Yargıtay olduğuna dair tartışmalar var malum. Burada Yargıtay kararına da riayet edilmemiş.
Evet, maalesef. Ocak ve temmuzda 31 gün var. 1 gün tespit edilmeli, bilgilerin açıklanacağı tarih evvelden bilinmeli. Üye sayıları ve yüzdelik dilimi anlık olarak takip edilmeli. Yetki süreci gelen iş yerleri için yetki başvurusu yapıyoruz. Örneğin Akdeniz Üniversitesi’nde yetki müracaatında bulunduk. Hastanelerde örgütlenme çalışmalarımız devam ediyor.
Bu bir çaba başlığı sanırım.
Evet. Uğraş başlığı olarak görüyoruz, bununla ilgili de sonuç almak için çalışmalarımızı devam ettireceğiz.
‘HÜKÜMET HERKESİ YOKSULLUKTA EŞİTLEMEK İSTİYOR’
Başka bir sorun ise taban ücretlilerle, emekliler. Temmuzda taban fiyata artırım yapılmadı. En düşük emekli aylığı 12 bin 500 oldu. Geçimle ilgili kahırlar var. Temmuzdan sonra tenkitlerin tonunun artması beklenirken neden azaldı
Hükümetin, herkesi yoksullukta eşitlemekle üzere siyaseti var. İstiyorlar ki herkes minimum fiyatla çalışsın. Bugün Türkiye’de herkes ‘vergide adalet’ diyorsa bu DİSK’in 2 yıllık çalışmasının eseri. Bilhassa 2 yıldır yaptığımız aksiyonlarda, gelirde adalet ve vergide adalet vurgusu öne çıkıyor. TÜİK’e davalar açtık. Amansız bir gayret içerisindeyiz. Emekli aylıklarının yükseltilmesi ve taban fiyat sıkıntısı de bunun değerli bir kesimi. 1 Temmuz’da minimum fiyat raporu hazırladık.
‘DİSK TARİHİ SORUMLULUĞUNUN FARKINDA’
Yakın gelecekte emekçi sınıfını ne bekliyor, DİSK ne yapacak?
Hükümet ısrarla artırım yapmayacağını söyledi. Bunu da enflasyonla ilişkilendirdi. Teşhis yanlış olunca, tedavi de yanlış oluyor. Hasebiyle Türkiye’de yapılması gereken şey bölüşümün adil olmasıdır. Türkiye emekçi sınıfı çok çalışıyor lakin hissesini alamıyor. Eylül ayında yeni bir programla çaba başlatacağız. Öbür konfederasyonlarla da görüştük. Fakat biz DİSK olarak dediğimizi yapacağız. 2 yıldır vergide ve gelirde adalete talep çok fazla. Bir taraftan da DİSK’in gücünü artırmaya çalışıyoruz. Zira o vakit tesir alanınız da genişliyor. DİSK tarihi sorumluluğunun farkında. Önümüzdeki devir, emekçisi, işsiziyle geçim kederinin arttığı Türkiye’de gayret edeceğiz.