Edirne’de 19’uncu yüzyılda yapılan, Osmanlı İmparatorluğu’nda çalışan Katolik mezhebine bağlı bireylerin defnedildiği, halk ortasında ‘İtalyan mezarlığı’ olarak bilinen Katolik mezarlığı, uzun yıllar definecilerin maksadı haline gelip, tahrip edildi. Trakya Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sanat Tarihi Kısmı Lideri Prof. Dr. Engin Beksaç, “Burada defineci faaliyeti olmuş. Hatta buradaki mezar taşları kullanılmak hedefiyle götürülmüş. Birtakım yerlerde kullanılmış” dedi.
Osmanlı İmparatorluğu’nun 19’uncu yüzyılda yaptığı demir yolu çalışmalarına Fransa’dan İtalya’ya, Almanya’dan Avusturya’ya kadar birçok ülkeden misyonlu katıldı. Yurt dışından gelen vazifeliler için Karaağaç Mahallesi’nde konsolosluklar kurulurken, Yunanistan hududuna yakın bir alanda ise Katolik mezarlığı oluşturuldu. Osmanlı İmparatorluğu’nda çalışan Katolik mezhebine bağlı bireylerin defnedildiği, halk ortasında ‘İtalyan mezarlığı’ olarak bilinen tarihi mezarlık, uzun yıllar definecilerin gayesi haline gelip, tahrip edildi.
Osmanlı topraklarında vazife almış Avusturya-Macaristan, Fransız, İtalyan üzere Katolik mezhebine mensup şahısların Katolik mezarlığında defnedildiğini belirten Trakya Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sanat Tarihi Kısmı Lideri Prof. Dr. Engin Beksaç, “Tipik bir Katolik mezarlığı. Kalmış olan senotaf (cenotaph) taşlarından da görüldüğü üzere Katolik geleneklerinin sürdürüldüğü bir yer. Maalesef burası çok uzun müddettir kendi yazgısına terk edilmiş bir alan. Edirne’deki çok kültürlü, çok etnikli ve çok dinli yapıyı gösteren kıymetli evraklardan biri” diye konuştu.
Katolik mezarlığındaki katakomp tipi mezarların dikkat çektiğini söyleyen Prof. Dr. Beksaç, “Tipik Katolik kimliğini gösteren semboller, Katolik haçları var. Üzerindeki tarihler, bize 19’uncu yüzyılı veriyor. 19’uncu yüzyılın birinci yarısından başlayarak mezarlığın kullanıldığını biliyoruz” dedi.
Definecilerin amacı haline gelen mezarlıktaki tahribatın yeni olmadığını vurgulayan Prof. Dr. Beksaç, 90’lı ve 2000’li yıllarda tarihi mezarlıkla ilgili çeşitli projelerin hazırlandığını söyledi.
Prof. Dr. Beksaç, mezarlıkların ıslah edilmesi, muhafaza altına alınması üzere çeşitlerin çalışmaların gündeme geldiğini fakat hiçbirinin hayata geçirilemediğini belirtti. Prof. Dr. Beksaç, “Burada defineciler var, öbürleri da var. Ancak burada define bulunmaz tahribatın sürdürülmesi de gereksiz. Burada defineci faaliyeti olmuş. Hatta buradaki mezar taşları kullanılmak maksadıyla götürülmüş. Birtakım yerlerde kullanılmış. Kimi yerlerde konut imalinde dahil buradaki taşlar kullanılmış. Burası, çok uzun bir tahribata maruz kalmış. Yıllardır süren bir tahribat var diye konuştu. Prof. Dr. Beksaç, mezarlığın en son 20’nci yüzyılın başlarında kullanıldığını belirterek, Şu andaki taşların hepsi, 19’uncu yüzyılın süreci ile ilgili taşlar. Ancak burada bir vakitler 1905 taşı gördüğümü hatırlıyorum. Buradaki yapının değişmesi ile birlikte de kullanımı ortadan kalkmıştır” dedi.
Kaynak: DHA