EREN KOCA- Güney Avrupa ülkesi İspanya’yı tesiri altına alan şiddetli yağışlar, 1973’ten bu yana en ölümcül sel felaketine neden oldu. Hayatını kaybedenlerin sayısı 211’e yükselirken, uzmanlar daha makus felaketler için ikazda bulundu. Prof. Dr. Orhan Şen emsal sel felaketlerinin Türkiye’de de yaşanabileceğini söyledi.
İspanya, yakın tarihinin en ölümcül sel ve su baskını felaketleriyle sarsıldı. Valensiya bölgesi olağanda bir yılda aldığı yağışı sekiz saatte aldı, en az 211 kişi hayatını kaybetti. Meyyit sayısının artması beklenirken uzmanlar daha berbat felaketler için ihtarda bulundu.
4 ülke için uyarı
Meteoroloji Uzmanı Prof. Dr. Orhan Şen, misal sel felaketlerinin Türkiye’de de yaşanabileceğini söyledi. Şen “Avrupa’nın güneyindeki bu ülkeler hem orman yangınları açısından hem taşkınlar açısından potansiyeldir. Bilhassa bu sene buna dikkat etmeli. Bu sene Türkiye, Yunanistan, İspanya ve İtalya’da sel felaketleri olabilir” dedi. Şen şöyle devam etti:
“El Nino’lu sene olduğu için 2024, 2023’ten daha da sıcak geçti. Ortalamaların üstünde sıcaklık var. Bilhassa Güney Avrupa’da. Sıcaklıkların yüksek olması konvektif hareketleri hızlandırıyor. Yerdeki ısınan hava yükseliyor, yükselirken de Kümülonimbus (cb) bulutları meydana geliyor. O bulutlarda bu kuvvetli yağışları meydana getiriyor.”
‘Soğuk damlası’ sele dönüştü
Boğaziçi Üniversitesi İklim Değişikliği ve Siyasetleri Uygulama ve Araştırma Merkezi Yönetim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Murat Türkeş, İspanya’da can kayıplarına neden olan ve “soğuk damla” ismi verilen hava olayının şiddetinin iklim değişikliği tesiriyle arttığını, misal afetlerin diğer bölgelerde de görülebileceğini söyledi. Sonbaharda tesirli olan ve İspanyolların “gota fria” yani “soğuk damla” ismini verdikleri hava olayı çabucak her yıl tekrarlanıyor fakat bu kere şiddeti geçmiştekilerden daha fazla oldu. Prof. Türkeş, “Atmosfer dolaşımındaki bozulmalar, uzun periyodik çok sıcak ve uzun vadeli çok soğuk, yağışlı, fırtınalı şartlar kimi bölgelerde önümüzdeki yıllarda da tesirli olacak” dedi.
‘İstanbul’da neden yağış yok’
“İstanbul’da neden yağış yok?” sorusunu yanıtlayan Şen, şunları söyledi: “Sadece İstanbul özelinde değil, Türkiye’nin birçok yerinde yağış yok, kuraklık devam ediyor. Güney Avrupa’ya baktığımız vakit İspanya’yı sel götürüyor, Türkiye’de kuraklık var, Yunanistan’da da kuraklık var aslında. Bu sorunlar global ısınmanın tesirleriyle devam edecek. Valensiya’daki çok yağışlarla Türkiye’deki çok kuraklık çabucak hemen tıpkı. İkisi de uç pahalar. Bunlar global ısınmanın sonuçlarıdır elbette. Şu andaki kuraklık Türkiye’de afet boyutunda değil, lakin afet boyutuna gelecek. Bu kuraklığın etkileyeceği en kıymetli kesim de tarım kesimi, zira bu ay toprağa tohum atılan aydır, o yüzden kıymetlidir.”