Rusya Savunma Bakanlığı, geçen hafta yaptığı açıklamada, Ukrayna ile ilgili bir iddia ortaya attı.
Bakanlık, Kiev’in kirli bomba kullanma hazırlığı içinde olduğunu ileri sürdü. Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov da bu ülkede radyoaktif içerikli bombayı üretebilecek teknolojiye sahip tesislerin bulunduğunu savundu.
Rusya’nın iddialarını başta Ukrayna olmak üzere Batılı ülkeler kesin bir dille reddederken, Kiev yönetimi Uluslararası Atom Enerji Ajansı’nın ülkesindeki tesislerde inceleme yapması çağrısında bulundu.
Kirli bomba nedir
Yaşanan karşılıklı gerilimin ardından kirli bombanın ne olduğu ve ne kadar tehlikeli olduğu soruları gündeme geldi.
Radyolojik dağıtım cihazı olarak da bilinen kirli bomba, dinamit gibi geleneksel patlayıcıları ve uranyum gibi radyoaktif maddeleri birleştiren bir silah olarak öne çıkıyor.
Böyle bir cihazın amacı, radyoaktif malzemeyi patladığı çevredeki alana dağıtmak ve böylece patlama yarıçapı içinde kirlenmeye neden olmak.
Kirli bombanın kullanım amacı
“Kirli bomba” terimi bazen diğer patlayıcı cihazlarla, özellikle nükleer silahlarla karıştırılıyor. Bununla birlikte, nükleer silahlar atomların bölünmesini içeriyor ve bu da büyük bir enerji salınımına neden oluyor.
Kirli bombalar, çok daha küçük bir patlama yarıçapına sahip. Esas olarak altyapıyı yok etmek yerine radyoaktif toz, duman veya diğer malzemeleri dağıtmayı hedefliyor.
Kirli bomba patlarsa ne olur
ABD Nükleer Düzenleme Komisyonu gibi nükleer kurumlar tarafından yürütülen araştırmalara göre, kirli bombanın patlaması, insanları öldürecek veya ciddi hastalıklara neden olacak kadar radyasyon yaymaz.
Geleneksel patlayıcılara kıyasla insanlara daha az zararlı olduğu söyleniyor. Ancak korku ve panik yaymada etkili oldukları belirtiliyor.
Patlamanın bağlı olduğu faktörler
Kirli bombaların neden olduğu çevresel tehlike, potansiyel olarak finansal açıdan maliyetli olabilen büyük ölçekli temizlik ihtiyacıyla sonuçlanabilir.
Araştırmacılara göre, kirli bombanın patlamasının neden olduğu kirliliğin boyutu, patlayıcıların boyutu, kullanılan radyoaktif malzemenin miktarı, türü ve patlamanın gerçekleştiği hava koşulları dahil olmak üzere çok sayıda faktöre bağlı.
Kirli bomba denemeleri
AA’nın aktardığına göre, kirli bomba yöntemleriyle mücadele ve bunları kullanma çabaları rapor edilmiş olsa da, geçmişte kirli bomba kullanımına ilişkin herhangi bir kayıt bulunmuyor.
Haaretz gazetesinin 8 Haziran 2015 tarihli haberine göre, İsrail, Dimona nükleer reaktöründe kirli bombanın patlamasının hasarını ve diğer etkilerini ölçmek üzere dört yıllık projeyle bağlantılı olarak çölde bir dizi test gerçekleştirdi.
Rusya ve ABD’de yaşanan olaylar
1995’te Moskova’daki İsmailovski Parkı’na kirli bomba yerleştirildi ancak patlatılamadı. ABD, 2002’de El Kaide ile bağlantılı olduğu gerekçesiyle Jose Padilla adlı şahsı tutukladı.
Padilla’nın ABD’nin bir şehrine kirli bomba yerleştirmeyi ve onu patlatmayı hedeflediği kaydedildi.