Duygu Erdoğan / İSTANBUL – Konut piyasası yeni yıla hayli artan bir talep ile giriyor. Fakat buna karşılık konut üretimi azalan bir grafik sergileyeme devam ediyor. Yeni yılda bilhassa alt gelir kümesine yönelik konut üretimini artırmak için özel kesim; kamunun arazi sağladığı bir sistemin ele alınmasını bekliyor. Öteki yandan orta üstü kesim için üretilen konutlarda bir ölçü fazla olduğu kestirim edilirken, satışların daha uzun vadeye yayılacağı hesaplanıyor. 2025 yılı, konutta anlık fırsatları kıymetlendirmek isteyen yatırımcılar ve birinci konutunu almak isteyenlerin imkanlar beklediği bir devir olarak başlayacak; mümkün faiz indirimleriyle oluşacak kredi imkanlarının ise süratle değerlendirileceği iddia ediliyor.
2024 yılının şu ana kadar belirli olan 11 aylık periyodundaki konut satış bilgilerine nazaran, toplam 1 milyon 265 bin 388 adet konut satıldı. Buna nazaran 11 ayda satılan konut adedi, 2023 yılının tamamında yapılan 1 milyon 225 bin 926 adetlik satışı da geçmiş oldu. Dal temsilcileri, yılın tamamında yapılan satışların 1.4 milyon düzeyine erişmesini bekliyor. Satışları canlandıran etkenlerin başında; yeni yılda konut fiyatlarında beklenen artış gösterilirken, bir ölçü gevşeyen konut kredi faizlerinden yararlanmak isteyenler ve altın/döviz üzere yatırımlardan kazandıklarını gayrimenkule yönlendirenler olduğu iddia ediliyor.
Bu yeni rekor düzey; yüksek fiyatlar, artan konut kredisi faiz oranları ve zorlaşan ödeme süreçlerine karşın epeyce canlı olan talebin göstergesi. Bu hatırlatmalarla kesimin yeni yıl beklentilerine yakından baktık…
2 değerli gündem var
Gayrimenkul Yatırımcıları Derneği (GYODER) Başkanı Neşecan Çekici, yeni yıl için kıymetli iki başlıkta öngörülerini tabir etti.
– Faizler alıma imkan vermeli:
Türkiye konut pazarı Avrupa’da da birinci pazar, OECD ülkeleri içinde Amerika’dan sonra ikinci sırada… İstikrarlar için proje satışlarının yani birinci satış sayılarının yükselmesi gerekiyor, ki bunun için de faiz ibresinin aşağı dönmesine gereksinim var. Türkiye’de gayrimenkul tercih edilen bir yatırım aracı olmaya devam ediyor. Bilhassa konut kıymetli bir yatırım enstrümanı, emeklilik planı olarak görülüyor. Faizlerde yaşanacak bir ölçü düşüşün fiyatları etkileyeceğine, alımların başlayacağına inanıyoruz. Yüksek faiz oranları, konut alıcılarının yatırım yapma isteğini baltalarken, tüm doğal istikrarları de bozuyor.
– Alt gelir kümesine konut için işbirliği:
2025 yılına gerçek ilerlerken, Türkiye’nin konut krizine yönelik bütüncül bir siyaset benimsemesi gerektiği açıkça ortada. Bu mevzuyu sık sık her platformda tekrar ediyoruz. Uzun vadede, kentsel dönüşümün hızlandırılması ve konut sahipliği oranının tekrar yüzde 70 düzeylerine çıkarılması için kamu-özel iş birliği, hatta muhakkak bahislerde iş kısmı koşul.
Sektörün nabzının daha sağlıklı atmasını sağlamak, iktisatta tekrar çarpan tesiri yaratmak için kimi yenilikçi tedbirler, düzenlemeler gerekiyor.
Makas açılıyor
Olası faiz indirimlerinin kesim geneline yayılarak bilhassa 2025 ikinci çeyreğinden itibaren bir hareketlenme yaşatabileceğini belirten Konut Geliştiricileri ve Yatırımcıları Derneği (KONUTDER) Başkanı Ramadan Kumova, yatırımların da artabileceğini aktardı. Bilhassa konut gereksinimi ile üretimi ortasında açılan makasa dikkat çeken Kumova şunları söyledi:
“Ülkemizin her yıl 700 bin yeni konuta muhtaçlığı var ve 2023’te üretim 504 bin düzeyinde gerçekleşirken bu yılsonu varsayımı de 482 bin civarında olacağı tarafında. Son birkaç yıldır 1. el konut arzındaki düşüş 2. el konut stokları ile dengelendi lakin 2. eldeki eser stoğu son 3 yılda azalarak önümüzdeki periyotta 1. eldeki arz eksikliğini karşılayamayacak düzeyin altına gelecektir. Önümüzdeki 2 yıl içerisinde konut arz sorunu sosyolojik bir boyut kazanarak yerini bir barınma krizine bırakacak üzere görünüyor. Bu durumdan çıkışın birinci adımı olarak 1. el konut satışlarını hızlandıracak konut kredilerinde faiz indirimi üzere önlemlerin ivedikle alınmasıdır. Kamu-özel bölüm konusunda yapılacak strateji ve planlama ile sorunu çözme ismine daha hakikat bir tahlil getirilebilir.”
140 milyar dolara ulaşacak
Türkiye İMSAD (Türkiye İnşaat Materyali Sanayicileri Derneği) Yönetim Kurulu Lideri Tayfun Küçükoğlu, inşaat gereci endüstrisinin 2024 yılında toplam hacminin 140 milyar dolara ulaşacağını öngördüklerini söyledi. Küçükoğlu, “İnşaat gereci endüstrimizin 6 temel tesir altında geliştiğini gözlemliyoruz. Bunları; kentsel dönüşüm, yeni konut üretimi, sarsıntı bölgesi gereksinimleri, altyapı yatırımları, yenileme/ renovasyon muhtaçlıkları ve ihracat faaliyetleri olarak sıralayabiliriz” dedi.
Tayfun Küçükoğlu 2025 yılında izleyecekleri yol haritasına ait ise şunlara değindi:
“Yeni kutuplaşma eğilimleri, ticaret savaşları, emtia milliyetçiliği, ekonomik güçlerin başka ülkeler üstünde yarattığı tesirlerin daha da derinleşmesi, yıllar evvel gündemimizden kalkan kendi kendine yeten ülke olabilme kavramını yine ortaya koydu. Yani ülkelerin bağımlılıkları, bağımsızlık ve gelişim yolunda daha kritik bir mani olma potansiyeline sahip oldu. Bu sebeple, bölümümüzün bağımsız olması ve ülke gelişime katkı yapması, ülkemiz açısından stratejik ve kritik kıymet taşıyor.”